Abstrakt:
Głównym celem naszych badań było zbadanie sił napędowych zmian krajobrazu i ich wpływu na krajobraz postrzegany przez obywateli na wybranych obszarach badawczych. Używamy narzędzi ilościowych do analizy procesów zmian krajobrazu w czasie oraz narzędzia jakościowego mającego na celu uchwycenie spostrzeżeń ludzi na temat tych zmian. Wykorzystujemy dwie gminy Ostrów Wielkopolski i Kąty Wrocławskie jako ilustracyjne przykłady gmin miejskich i miejsko-wiejskich w Polsce w dwóch okresach czasowych: 2006-2021 i 2012-2018. Stosujemy trzyetapowe podejście: (1) identyfikacja głównych zmian krajobrazu w oparciu o dane dotyczące pokrycia terenu, (2) charkterystyka tych zmian z wykorzystaniem ortofotomap oraz (3) identyfikacja sił napędowych zmian krajobrazu z wykorzystaniem ankiety internetowej i wywiadów bezpośrednich. Wyniki pokazują dużą zgodność pomiędzy postrzeganym i rzeczywistym poziomem zmian. Zidentyfikowaliśmy kluczowe procesy zmian krajobrazu w obu gminach i możemy stwierdzić, że postrzeganie przez obywateli zidentyfikowanych procesów w obu gminach różniło się w zależności od kontekstu, poziomu zmian oraz sposobu, w jaki ten proces został zaplanowany i wdrożony. W obu gminach respondenci wskazali na polityczne siły napędowe zmian krajobrazu jako kluczowe czynniki leżące u podstaw przemian w krajobrazie. Przyszłe planowanie krajobrazu powinno uwzględniać podejście obywateli do zmiany krajobrazu, aby osiągnąć lepszą akceptację społeczną i poprawić jakość życia mieszkańców.
